Refn'in Neon Fetişizmi: The Neon Demon (2016)

Nicolas Winding Refn, bir şekilde kendi adını bir marka haline getirmeyi başarmış. Pek çok filmde yönetmenin bu kadar ön plana çıktığını göremiyoruz. Ama Refn, fazla kendine özgü bir adam olması ile RFN imzasını filmin açılış jeneriğine bile yapıştırmış. Film zaten tam Refn'in sinemasına özgü açılıyor. 80'lerden fırlamış gibi duran elektronik müzik, rengarenk neon lambalar, havaya saçılan simler... Sonrasında ise karşımızda inanılmaz derecede taş bebek görünümlü ana karakterimiz, boğazında kanlar içinde uzanıyor. Evet, tam olarak filmin özeti gibi bir açılış yapıyor.

Film ilk bakışta Jesse ismindeki genç bir kızın Los Angeles model dünyasında kendine bir yer edinme çabalarını anlatıyor gibi gözüküyor. Ama Refn, yine hikaye anlatmak gibi bir çaba içerisinde değil. Bir önceki filmi "Only God Forgives"'te yaptığı yüzeysel hikayeyi, inanılmaz bir görsel takıntı ile anlatma olayına girişiyor. Ama bu sefer o kadar deneysel sularda da yüzemiyor, zira o filmin seveni olsa da, Cannes'da gösterime girdiğinde bir yuhalanmadığı kalmıştı. Gelen tepkilerin şiddeti daha çok filmin fetişistik tonunun zorlayıcı olmasından ve hikayesini inanılmaz yüzeysel bir hale getirmesinden kaynaklanıyordu. "Drive" gibi başyapıt diyebileceğimiz bir filmin ardından gerçekten hayalkırıklığı olarak kabul edildi. Ben tam olarak öyle düşünmüyorum, zira "Only God Forgives" izleyiciyi sıkmıyor ve değişik bir dünyanın içine sokmayı başarıyordu. Refn'in olayının daha çok görsellikle ilgili olduğunu baştan kabul edince de karakterlerin yüzeyselliği sıkıcı olmaktan ziyade kabul edilebilir geliyordu. "Drive" gerçekten nasıl çıkmış bilemiyorum, ama Refn daha 2-3 film kadar onun ekmeğini yemeyi sürdürecek gibi görünüyor.

Film hakkında biraz detaya inecek olursam, önce başarılı olduğu kısımları ele almam lazım. Refn dışında kimsenin görsel estetik konusunda bu kadar takıntılı olduğunu görmedim. Her şeyin inanılmaz yapay ve plastik görünmesi ile ilgili kaygısı yok ve sahnelerini acele etmeden, sindire sindire ve hesaplı bir şekilde kurguluyor. Diğer filmleri gibi, güzel repliklere ihtiyacı yok. Çoğu zaman diyaloglar komik düzeyde basit ilerliyor ve karakterlerle herhangi bir özdeşim yapamıyorsunuz. Ama bu filmin özelinde bunun işe yaradığını düşünüyorum. Gerçekten "güzelliğin her şey olduğu" bir dünyanın içine çekiyor bizi. Bu güzellik, ulaşılması imkansız, sadece onunla doğarsanız sahip olabileceğiniz bir parlaklık olarak ifade ediliyor. Öyle bir ışık ki bu, güzellik özlemi ile çırpınan onlarca genç kızın birbirini yemek için yanıp tutuştuğunu görüyorsunuz. Bu gerilimi çok güzel yaratıyor. Pek çok yan karakter ile destekliyor ve sona doğru iyice bir kabusun içinde bulmanıza yardım ediyor. Müzikler de, diğer filmlerde olduğu gibi başarılı. Bir "Nightcall" yok elbette, ama filmi alıp götürüyor diyebilirim. Hatta içimden sürekli uzun bir müzik klibi izlediğim düşüncesi geçti film boyunca. Refn, şahane bir klip yönetmeni de olabilirmiş.

Negatif yanları ise aslında çok ufak tefek değil, filmin dev kusurları olduğunu düşünüyorum. Bunlardan en büyüğü sanırım inandırıcılıkla ilgili. Hayır, film inandırıcı ya da gerçekçi olmaya çalışmıyor. Leoparların oda bastığı ya da kan banyoları yapılan bir filmden bahsediyoruz. Daha çok karakterlerin gelişimi ve değişimi konusunda bir acele ve temelsizlik söz konusu. Jesse, herkesin -nedense- çok güzel bulduğu ve tapındığı bir figür. Ama narsisistik yükselişi ne zaman oluyor, neden oluyor asla anlamıyorsunuz. İyi olduğunu düşündüğünüz bazı karakterler, neredeyse gizli cadılara dönüşüyor. Jesse ortalıktan kaybolduktan sonra bile film bitmiyor. Sembolizmin basitliği ve sığlığı sona doğru kusulan bir "göz"den ya da yamyamlık, kan emicilik ve ölüsevicilik gibi çok da gerekli görünmeyen cinsel yönelimlerden gözünüze parmak sokmaya başlıyor. Refn kendisi de filminin çok derin meselelerle uğraşmadığını kabul ediyordur diye düşünüyorum. Çünkü görüntü yönetimine kafa patlatmaktan neredeyse filmin gerisini unutmuş gibi görünüyor.

Oyunculukları dışarıda tutuyorum elbette, çünkü iyi oyuncuların irili ufaklı rollerde harikalar yarattığını düşünüyorum. Aynı şekilde kostümler ve makyajın de ayrıntı ile çalışıldığını söyleyebilirim. Ama filmde sürekli "evet, şimdi oluyor" dediğiniz ama asla "olmayan" bir şeyler var. Yani "Black Swan" ile kıyaslayabilirsiniz, ya da Lynch filmleri ile. Ama yine de asla onlar gibi olamayan, olamayacak bir eksiklik hissi var. Yoksa filmin konusu, geçtiği ortam ve fikir mükemmel bir malzeme sağlıyor. Refn şahane bir fırsatı kaçırmış ama ortaya izlenmeyi hak eden bir film çıkarmış diye düşünüyorum.

Bu film bu hali ile "Drive"dan bir adım geri, "Only God Forgives"ten bir adım ileride duruyor. Yine de benzerini bulamayacağınız bir şeyler de var. Sinema açısından kıt yaz aylarında kaçırılmaması gerekiyor diye düşünüyorum. 7/10